Shanidev Solashi

सोळशी परीसरातील शिवलिंगे

सोळशीतील काही शिवलिंगे ही बंदिस्त शिवालयात आहेत तर काही मोकळ्या माळरानांवर आहेत. मात्र या भुमीत पांडवांचे काहीकाळ वास्तव्य असल्याचे दाखले मिळतात. डोंगरावरील प्राचीन वास्तू शिल्पे व श्रीशाळुपानेश्वर शिवालय हे आपल्या प्राचीनतेच्या काही खुणा अद्यापही जपून आहे. सोळशी हा डोंगर परीसर ६०% कोरगावमध्ये तर २०% वाई आणि २०% खंडाळा तालुक्यात मोडला जातो. सोळशीच्या पवित्र भुमीत वसना नदीचा उगम होतो पुढे ती लुप्त होऊन कृष्णानदीत विलीन होते.

श्री हरेश्वर

तेजुतमु किंवा श्री हरेश्वर नावाने पुजले जाणारे हे शिवलिंग खरेतर चार सुळके आहेत. जसे अग्नी, वायु, जल, प्रकाश जीवनासाठी आवश्यक तसे हे चार सुकळे म्हणजे नवसाला पावणारा, संकटाला धावणारा, मनाला शांती देणारा आणि सत्याची दिशा देणारा परमेश्वर होय अशी भक्तांची श्रद्धा आहे

श्री भुवनेश्वर/भुमेश्वर

हे शिवलंग म्हणजे आदीमाया त्रिनेत्री शक्ती होय. या शिवलिंगाच्या दर्शनाने आपली वौचारिक पातळी बदलते शरीरावर भक्तीचे अलंकार चढल्याचा भाव उत्पन्न होऊन मनुष्य कुठल्याही भौतिक अलंकाराच्या मोहाला बळी पडत नाही असे म्हणतात

श्री सोळकेश्वर/सोकोबा

या शिवलिंगाची पुजा-आर्चा केल्याने वाचासिद्धी प्राप्त होते. येथे जवळच पुरातन झरा असून त्याला भागिरथी नदीचा उगम म्हणतात. येथे दर १२ वर्षांनी भागिरथी नदीचा उगम होतो असे म्हणतात. साधारण हंडा बुडेल एवढे पाणी येथे असते. मात्र हे पाणी काही काळ रहाते व परत गुप्त होते

श्री नागेश्वर

पटांगणात असलेल्या श्री नागेश्वर या शिंवलिंगामुळेच या गावाला नायगाव असे संबोधले जाऊ लागले असे म्हणतात. श्री नागेश्वर हे नायगावचे ग्रामदैवत असून त्याच्या पुजनाने हिस्त्रप्राणी, साप यांच्याबद्दल मनात भिती निर्माण होत नाही असे म्हणतात .

श्रीशाळुपानेश्वर

या शिवलिंगाची भक्ती करत करत ऋषी कश्यप नवरु/सळुपानेश्वर यांना मुक्ती मिळाली त्यांची साक्ष म्हणून हे शिवलिंग श्रीशाळुपानेश्वर म्हणून ओळखले जाते.)

श्री मुक्तेश्वर

श्रीशाळुपानेश्वरच्या बाहेरील पटांगणात ऋषी कश्यप नवरु/सळुपानेश्वर यांची समाधी आहे. या ठिकाणी ऋषींना मुक्ती मिळाल्याने या लिंगाला श्री मुक्तेश्वर म्हणतात

श्री प्रतिकेश्वर

पृथ्वीवरील प्रत्येक जीवाला सत्याचा मार्ग देणारे त्यांच्यातील वाईट प्रवृत्ती नष्ट करणारे , सत्याचे बीज पेरणारे आणि प्रेरणा देणारे शिवलिंग म्हणजे प्रतिकेश्वर होय.

श्री खंडेश्वर

या शिवलिंगाची पुजा-अर्चा केल्याने स्वाभिमानी जगण्याचे महातम्य प्राप्त होते आणि बुद्धीला चालना मिळते व तो मनुष्य उच्चशिक्षित होतो. कधी अपयश त्याच्या पदरी नसते.